Επιμέλεια /σχολιασμός: Γιώργος Μεριζιώτης
Η 4η Οκτωβρίου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Ζώων (*)
Η Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων καθιερώθηκε το 1931 σ’ ένα συνέδριο περιβαλλοντιστών στη Φλωρεντία, ως ένας τρόπος για την ευαισθητοποίηση κοινού και ειδικών για τα υπό εξαφάνιση ζώα. Από τότε, η θεματολογία διευρύνθηκε και περιλαμβάνει όλα τα είδη του ζωικού κόσμου .
Οι άνθρωποι νομίζουν ότι απλώς προσπαθώ να φροντίσω όμορφα, χνουδωτά ζωάκια. Αυτό που προσπαθώ να κάνω είναι σταματήσω την αυτοκτονία του ανθρώπινου γένους», έλεγε για την κρίση της εξαφάνισης των ειδών, ο γνωστός περιβαλλοντολόγος του κινήματος της διατήρησης της άγριας ζωής Τζέραλντ Ντουρέλ. Τώρα αυτή η κρίση είναι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, όχι απλά προ των πυλών αλλά σε πλήρη εξέλιξη. Οδεύουμε προς έναν πλανήτη χωρίς ζώα. Και δυστυχώς ο άνθρωπος ξεχνά ότι είναι ένα από αυτά.
Τρία ενδεικτικά παραδείγματα, όχι απειλής, αλλά εξαφάνισης
Η Λεπτομύτα είναι ένα «εξαιρετικά σπάνιο» είδος πουλιού, της οικογένειας των Σκολοπακίδων που απαντάται και στην Ελλάδα. Το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ειδών που συντάσσεται από την Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), κατηγοριοποιεί το είδος ως «κρίσιμα απειλούμενο». Αυτή είναι η επιστημονική προειδοποίηση. Κατά πάσα πιθανότητα η Λεπτομύτα έχει εξαφανιστεί τελείως.
Το Δελφίνι του ποταμού Γιανγκτσέ, κατέληξε να ζει σε μηδενική ορατότητα στο σκοτάδι του ποταμού από το οποίο πήρε το όνομά του. Τα ζώα έβρισκαν το δρόμο τους από τα σόναρ. Τελικά εξαφανίστηκαν. Η χημική ρύπανση και η ηχορύπανση – τα σόναρ είναι μοιραία για τα δελφίνια – τα χτυπήματα από τις προπέλες των πλεούμενων και η αδυναμία τους να ζήσουν σε ένα πυκνοκατοικημένο περιβάλλον, τα οδήγησε στο τέλος τους. Το 2006, το είδος κηρύχθηκε «λειτουργικά εξαφανισμένο».
Το πιο σπάνιο θηλαστικό του κόσμου εξαφανίζεται
Μειώνονται συνέχεια οι πιθανότητες επιβίωσης για τα «μίνι δελφίνια» στα ανοιχτά του Μεξικού το Βακίτα. (1) Η «μικρή αγελάδα» στα Ισπανικά, ή αλλιώς «το Πάντα της Θάλασσας» λόγω των μαύρων κύκλων γύρω από τα μάτια του.
Ζει αποκλειστικά στον Κόλπο της Καλιφόρνια στα δυτικά ΗΠΑ και Μεξικού και είναι ένα από τα πιο απειλούμενα με εξαφάνιση υδρόβια θηλαστικά του πλανήτη. Οι περιβαλλοντολόγοι εκτιμούν ότι λιγότερα από 30 ζουν ελεύθερα στο νερό. (από 547, το 2007).
Επίσης και τα «πρώτα μας ξαδέρφια» κινδυνεύουν
Στην λίστα με τα πιο απειλούμενα είδη εντάχθηκε το μεγαλύτερο πρωτεύον παγκοσμίως, ο γορίλας της ανατολικής Αφρικής καθώς βρίσκεται στο στόχαστρο των λαθροκυνηγών και της αποψίλωσης των δασών.
Όπως γνωστοποιήθηκε από το διεθνές συνέδριο της Παγκόσμια Ένωση Προστασίας της Φύσης IUCN στη Χαβάη, από τα έξι είδη μεγάλων πρωτευόντων Ανθρωπίδων τα τέσσερα αντιμετωπίζουν πλέον σημαντικό κίνδυνο εξαφάνισης, ο δυτικοαφρικανικός και ανατολικοαφρικανικός Γορίλας, ο Ουρακοτάγκος του Βόρνεο και της Σουμάτρα ενώ επίσης και τα άλλα δύο είδη ο Μπονόμπο και ο Χιμπατζής αντιμετωπίζουν σημαντικό κίνδυνο.
Ο γιγάντιος ανατολικοαφρικανικός γορίλας δεν έχει σταθεί τόσο τυχερός σαν είδος όσο το Πάντα. Καμία κυβέρνηση δεν έχει πάρει μέτρα για την προστασία του, σε σημείο που ο πληθυσμός του φθίνει διαρκώς. Έχοντας παρουσιάσει μείωση 70% κατά την διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών, οι ανατολικοαφρικανικοί γορίλες έχουν μειωθεί σε λιγότεροι από 5.000.
Έως το 2020 τα άγρια ζώα θα μειωθούν κατά 66%
Σύμφωνα με τον δείκτη, Living Planet, που καταρτίστηκε από τη WWF και τη Ζωολογική Εταιρεία του Λονδίνου, τα άγρια ζώα του κόσμου θα μειωθούν κατά τα δυο τρίτα έως το 2020. Από τα 85.000 είδη που απαριθμούνται από την IUCN, περισσότερα από 24.000 βρίσκονται σε κίνδυνο. Ανάμεσα σε αυτά, τα λιοντάρια, οι ρινόκεροι και οι καμηλοπαρδάλεις, των οποίων ο αριθμός έχει μειωθεί σχεδόν κατά 40% από το 1985. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science Advances τον Ιανουάριο, τα τρία τέταρτα των πρωτευόντων ειδών έχουν μειωθεί, ενώ το 60% κινδυνεύει με εξαφάνιση. Μεταξύ αυτών, οι γορίλες και οι χιμπατζήδες.
Τα δεδομένα δείχνουν «σχεδόν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι τώρα μπαίνουμε στη διαδικασία της έκτης μαζικής εξαφάνισης», σύμφωνα με τον Paul Ehlrich του Στάνφορντ, ο οποίος μελετά από το 1980 την εξαφάνιση των ειδών.
Τα σημερινά επίπεδα του ρυθμού εξαφάνισης των ειδών ξεπερνούν κατά πολύ τα φυσιολογικά επίπεδα που επικρατούσαν μεταξύ των προηγούμενων πέντε μαζικών εξαφανίσεων. Η έκθεση έρχεται να διαψεύσει όσους θεωρούν τις σχετικές ανησυχίες υπερβολικές. Χρησιμοποιώντας συντηρητικές εκτιμήσεις, ο Ehlrich και οι άλλοι συντάκτες επιχειρούν να αποδείξουν ότι η νέα φάση ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη, καθώς τα σημερινά επίπεδα του ρυθμού εξαφάνισης των ειδών ξεπερνούν κατά πολύ τα φυσιολογικά επίπεδα που επικρατούσαν μεταξύ των προηγούμενων πέντε μαζικών εξαφανίσεων.
«Αν επιτραπεί σε αυτή την κατάσταση να συνεχιστεί, η ζωή θα χρειαζόταν πολλά εκατομμύρια χρόνια για να επανακάμψει, και το ίδιο το είδος μας πιθανώς θα εξαφανιζόταν από νωρίς» προειδοποιεί ο Gerardo Ceballos από το Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού.
Διαπίστωσαν λοιπόν ότι, αν ο προηγούμενος ρυθμός ήταν 2 εξαφανίσεις θηλαστικών στα 10.000 είδη μέσα σε 100 χρόνια, «ο μέσος ρυθμός εξαφάνισης σπονδυλωτών τον τελευταίο αιώνα είναι έως 114 φορές υψηλότερος απ’ ό,τι θα ήταν χωρίς την ανθρώπινη δραστηριότητα, ακόμα και με βάση τις πλέον συντηρητικές εκτιμήσεις για την εξαφάνιση των ειδών».
Η Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης (IUCN) συμφωνεί με τα ανησυχητικά συμπεράσματα της νέας έκθεσης, δίνοντας μάλιστα επίπεδο απειλής 26% για τα θηλαστικά και 41% για τα αμφίβια
Οι επιστήμονες προσθέτουν μάλιστα ότι οι υπολογισμοί τους «ενδεχομένως υποτιμούν τη σοβαρότητα της κρίσης», αφού σκοπός τους ήταν να θέσουν «ένα ρεαλιστικό κατώτατο όριο για την επίδραση της ανθρωπότητας στη βιοποικιλότητα». Η Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης (IUCN) συμφωνεί με τα ανησυχητικά συμπεράσματα της νέας έκθεσης, δίνοντας μάλιστα επίπεδο απειλής 26% για τα θηλαστικά και 41% για τα αμφίβια, ενώ ο Ehlrich αποκαλεί όσα είδη κατάφεραν να αποτελέσουν στατιστικό δείγμα «ζωντανούς νεκρούς».
«Η αποτροπή ενός δραματικού μαρασμού της βιοποικιλότητας και η επακόλουθη απώλεια λειτουργιών του οικοσυστήματος είναι ακόμα δυνατή μέσω εντατικών προσπαθειών προστασίας, αλλά το παράθυρο αυτής της ευκαιρίας κλείνει με γοργό ρυθμό» προσθέτουν οι επιστήμονες.
Υπάρχει μια ανθρωπογενής αλυσίδα επιπτώσεων που οδηγεί σε αυτή τη μείωση της βιοποικιλότητας, στην απώλεια ενδιαιτημάτων, στην αποψίλωση των δασών, στην υπερεκματάλλευση πόρων και σε άλλα δεινά. Καθώς τα είδη εξαφανίζονται, μαζί τους χάνονται και βασικές λειτουργίες του οικοσυστήματος, όπως η επικονίαση από τις μέλισσες και ο καθαρισμός του νερού από τους υγρότοπους.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι κινδυνεύουμε να χάσουμε πολλά από τα οφέλη της βιοποικιλότητας μέσα σε μόλις τρεις γενιές. «Σκάβουμε μόνοι μας τον λάκκο μας» λέει χαρακτηριστικά ο Ehlrich. Οι συντάκτες της έκθεσης, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Science Advances», ελπίζουν ότι αυτή θα επηρεάσει πολιτικές και θα εντείνει τις προσπάθειες προστασίας των ειδών προτού οι αλλαγές γίνουν απόλυτα μη αναστρέψιμες.
Η έκτη μεγάλη εξαφάνιση των ειδών
Στον πλανήτη εξελίσσεται μια σημαντική αλλαγή. Οι παλαιοντολόγοι συμφωνούν ότι υπήρξαν πέντε μεγάλα επεισόδια εξαφάνισης ειδών στην ιστορία της Γης. Το πιο πρόσφατο ήταν η εξαφάνιση των δεινοσαύρων πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια, μετά από μια μεγάλη πτώση μετεωριτών στον πλανήτη.
Οι επιστήμονες συναινούν ότι η έκτη εξαφάνιση συμβαίνει αυτή τη στιγμή. Η εξαφάνιση των δεινοσαύρων ήταν κυριολεκτικά το τέλος μιας εποχής, μιας γεωλογικής εποχής: Από την Μεσοζωική περάσαμε στην Καινοζωική περίοδο. Υπολογίζεται ότι τώρα μπαίνουμε επίσης σε μια καινούργια γεωλογική περίοδο, λέμε αντίο στην Ολόκαινο εποχή και καλωσορίζουμε την Ανθρωπόκαινο.
Ο άνθρωπος φέρεται να έχει αποδεχτεί την ιδέα ότι η απώλεια των άγριων ζώων είναι θλιβερή αλλά αποδεκτό τίμημα για την πρόοδο και ότι η πρόοδος είναι αναμφισβήτητα κάτι καλό. Πρόσφατα περάσαμε από το χρονικό σημείο κατά το οποίο οι περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους του πλανήτη ζει στις πόλεις.
Προφανώς η απώλεια των ζωικών ειδών δεν θεωρείται σοβαρό θέμα. Οι πολιτικοί δεν μιλούν για την κρίση της εξαφάνισης των ειδών. Αυτό αντανακλά την αντίληψη ότι οι άνθρωποι έρχονται πρώτοι, τα κατοικίδια ζώα και όσα εκτρέφονται για κατανάλωση δεύτερα κι όλα τα υπόλοιπα είναι παράσιτα ή πολυτέλεια και γι’ αυτό είναι αναλώσιμα, σημειώνει το New Statesman.
Κι όμως στην πρόσφατη και άγρια ιστορία, η λευκή φυλή πίστευε ότι οι άλλες φυλές ήταν αναλώσιμες. Το απέδειξαν με τη γενοκτονία των γηγενών Αμερικανών και των Αυστραλών Αβοριγίνων. Ο Πίτερ Σίνγκερ, ηθικός φιλόσοφος, υποστηρίζει ότι ο κύκλος της ανησυχίας των ηθικών φιλοσόφων έχει, από εκείνα τα χρόνια, επεκταθεί από τη φυλή, το έθνος και το γένος, σε όλη την ανθρωπότητα και τώρα θα πρέπει να επεκταθεί και στα μη ανθρώπινα είδη. Αυτό συμβαίνει σε έναν βαθμό – η παγκόσμια απαγόρευση της εμπορικής φαλαινοθηρίας δείχνει μια τέτοια σκέψη – αλλά η βιοποικιλότητα συνεχίζει να χάνεται με καταστροφικό ρυθμό.
Ένας κόσμος χωρίς ζώα;
Φαίνεται ότι κατευθυνόμαστε προς έναν κόσμο χωρίς ζώα, αναφέρει το New Statesman. «Το σχέδιο υπάρχει και το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι να συνεχίσουμε με τον ίδιο τρόπο, λέει δεικτικά ο Ματ Σάρντλοου, ο διευθυντής της φιλοζωικής οργάνωσης για τη διατήρηση των ασπόνδυλων «Buglife».
Παρά τις απεγνωσμένες προσπάθειες κατά τη διάρκεια των χιλιετιών, οι φιλόσοφοι και οι θεολόγοι απέτυχαν να κρύψουν την πραγματικότητα, ότι οι άνθρωποι είναι ένα είδος ζώου. Είμαστε πρωτεύοντα. Έχουμε επίσης πολλά οικιακά και οικόσιτα ζώα κι αφού δεν υπάρχει κανένα σημάδι ότι οι αγελάδες και τα κοτόπουλα κινδυνεύουν με εξαφάνιση, δεν ανησυχούμε για τα υπόλοιπα.
Η συνολική βιομάζα των σπονδυλωτών – δηλαδή, το συνδυασμένο βάρος κάθε ζωντανού σπονδυλωτού ζώου τον πλανήτη – μπορεί να χωριστεί στα άγρια ζώα και τα υπόλοιπα. Εδώ κρύβεται το πρώτο καταστροφικό στατιστικό: πριν από 10.000 χρόνια, η βιομάζα των ανθρώπων και των κατοικίδιων ζώων του, αντιπροσώπευαν το 0,4% του συνόλου. Αυτή τη στιγμή, είναι 96% και αυξάνεται.
Πως θα ήταν ένας κόσμος χωρίς ζώα; 
Δηλαδή, ένας κόσμος στον οποίο τα μόνα ζώα θα ήταν οι άνθρωποι και τα κατοικίδια και οικόσιτα ζώα; Κατά μία έννοια, αυτή είναι λάθος ερώτηση. Η ερώτηση θα έπρεπε να είναι «Τι μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτό», κι όχι «Τι σημαίνει αυτό για εμάς;». Αλλά ακόμη κι αν το ερώτημα τεθεί σοβινιστικά από την ανθρώπινη πλευρά τότε θα πρέπει να απαντηθεί πως η απώλεια της βιοποικιλότητας θα επηρεάσει τα είδη που θα επιβιώσουν.
«Δεν θα μπορέσουμε να εξαφανίσουμε κάθε είδος», λέει ο Τζον Μπάρτον, διευθύνων σύμβουλος του World Land Trust, ενός οργανισμούς προστασίας των οικόσιτων ζώων. «Θα υπάρχουν πάντα αρουραίοι και κατσαρίδες. Κι αυτό δεν είναι κακό». Πάντα ο άνθρωπος έχει την τάση να περιφρονεί τα είδη που προσαρμόζονται επιτυχώς στις μεταβολές που επιφέρει ο ανθρώπινος παράγοντας.
Δεν θα υπάρχει άγρια αλιεία. Εδώ και δεκαετίες γίνεται υπεραλίευση. Η ρύπανση έχει δημιουργήσει 405 «νεκρές ζώνες» σε παράκτια ύδατα σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης μιας περιοχής 6.500 τετραγωνικών μιλίων στον Κόλπο του Μεξικού. Πιθανή είναι η εξαφάνιση των μεγάλων θηραμάτων: λιονταριών, ρινόκερων, γοριλών, ελεφάντων, τίγρεων, φαλαινών. Ένας κόσμος χωρίς άγρια ζώα θα είναι πολύ πιο περίπλοκος.
Η θεωρία της Γης
Ο Τζειμς Λόβλοκ, που διατύπωσε τη θεωρία της Γης – ότι η Γη πρέπει να θεωρείται ως ένας και μόνο ζωντανός οργανισμός – έχει εκτιμήσει πως ίσως έρθει ένα τρομακτικό μέλλον με μικρούς διάσπαρτους ανθρώπινους πληθυσμούς που θα βρίσκονται συνεχώς σε πόλεμο μεταξύ τους. Άλλοι πιστεύουν ότι η εφευρετικότητα της ανθρωπότητας θα βρει έναν τρόπο επιβίωσης. Κανείς δεν ξέρει, αλλά όπως είπε ο μεγάλος Αμερικανός επιστήμονας και συγγραφέας Έντουαρντ Ο’ Γουίλσον: «Ένας πλανήτης, ένα πείραμα».
Υπάρχουν και άλλες μορφές απώλειας που συνδέονται με το διαζύγιο ανθρώπων από τη φύση. Η απώλεια των πτηνών και των ανθισμένων φυτών δεν είναι σαν την απουσία μιας ταπετσαρίας ή της μουσικής δωματίου. Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι η σωματική και ψυχική υγεία των ανθρώπων συνδέεται στενά με την πρόσβαση στη φύση.
Φύση και ψυχική υγεία
Έχει αποδειχθεί ότι οι άνθρωποι στα νοσοκομεία έχουν πολύ καλύτερη αποκατάσταση μετά από μια χειρουργική επέμβαση αν έχουν παράθυρο – και ακόμη καλύτερη αν μπορούν να δουν ένα δέντρο. Όσοι έχουν κατάθλιψη παρουσιάζουν βελτίωση εάν περνούν χρόνο σε φυσικό περιβάλλον. Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες και δυσκολίες συμπεριφοράς βελτιώνονται – μερικές φορές με εκπληκτικό τρόπο – όταν έρχονται σε επαφή με τον φυσικό κόσμο.
Ο καθηγητής Άντριου Μπάλμφορντ, από το Τμήμα Ζωολογίας του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ σημειώνει μια σειρά πειραμάτων σχετικά με τις επιπτώσεις του φυσικού κόσμου στην ανθρώπινη συμπεριφορά. Ένα από αυτά απαιτούσε από τους συμμετέχοντες να κρίνουν παραβάτες. Η μια ομάδα το έκανε έχοντας για θέα ουρανοξύστες και η άλλη εικόνες δέντρων. Όσοι έβλεπαν κτίρια εξέδωσαν αυστηρότερες ποινές και ιδιαίτερα σε παραβάτες που άνηκαν σε μειονοτικές ομάδες.
Σε ένα δεύτερο πείραμα οι συμμετέχοντας ρωτήθηκαν για τις βασικές τους αξίες. Η μία ομάδα είπε ότι αυτό που είχε σημασία ήταν η φήμη και τα χρήματα. Η δεύτερη ομάδα είπε ότι αυτό που είχε σημασία ήταν η οικογένεια και οι φίλοι. Η δεύτερη ομάδα απάντησε ενώ βρισκόταν σε ένα δωμάτιο με φυτά.
Η κρίση από τα ζώα, στα φυτά και στις καλλιέργειες
«Θα υπάρχουν ελάχιστα ανθοφόρα φυτά», λέει ο Σάρντλοου, «αλλά πάρα πολλές πικραλίδες, αφού δεν χρειάζονται έντομα επικονιαστές». Η επίδραση της απώλειας των εντόμων επικονιαστών θα είναι σημαντική, καθώς οι περισσότερες καλλιέργειες εξαρτώνται από την επικονίαση. Εκτιμάται ότι η ετήσια αξία των άγριων επικονιαστών στην παγκόσμια οικονομία είναι 190 δισεκατομμύρια δολάρια.
Οι σύγχρονοι περιβαλλοντολόγοι που ανήκουν στο κίνημα της διατήρησης κάνουν λόγο για «φυσικό κεφάλαιο» και υπολογίζουν μια δημοσιονομική αξία για τις «υπηρεσίες του οικοσυστήματος».
Η απώλεια των επικονιαστών οδήγησε σε μια βιομηχανία που προμηθεύει με οικόσιτες μέλισσες για να κάνουν αυτό που κάποτε γινόταν δωρεάν. Σε ορισμένα μέρη, κυρίως στο Σιτσουάν της Κίνας, η επικονίαση των φρούτων γίνεται από ανθρώπους με πινέλα ή φίλτρα από τσιγάρα.
Ο Λιν Ντικς, οικολόγος του τμήματος Ζωολογίας του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, εκτιμά ότι η απώλεια των άγριων επικονιαστών θα μειώσει την παγκόσμια παραγωγή κατά 5-8%, κάτι που είναι πολύ πιο σοβαρό απ’ ότι ακούγεται, όταν ο ανθρώπινος πληθυσμός αυξάνεται κατά 75 εκατομμύρια ετησίως.
Επιπλέον είναι πιθανό ότι η ποικιλία των ειδών είναι η δομή στην οποία στηρίζεται όλη η ζωή πάνω στη Γη. Τα φυσικά συστήματα έχουν πλεόνασμα – δηλαδή περισσότερα είδη από αυτά που είναι απαραίτητα για να λειτουργήσει το σύστημα. «Το επιχείρημα στην οικολογία είναι ότι το πλεόνασμα είναι απαραίτητο για τη μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα του συστήματος», δηλώνει ο Ντικς.
Μια μονοκαλλιέργεια είναι πιο επιρρεπής στην κατάρρευση από ένα διαφορετικό σύστημα: υπάρχει το παράδειγμα του Λιμού της πατάτας στην Ιρλανδία τον 19ο αιώνα. Στις σύγχρονες μονοκαλλιέργειες απαιτείται μεγάλη χρήση χημικών για να διατηρηθούν. Είναι πιθανό ότι το τέλος της βιοποικιλότητας και μαζί της βιο-αφθονίας θα δημιουργήσει μια σειρά από καταστροφές στο οικοσύστημα.
Οι κρίσεις συνδέονται και καταλήγουν στον άνθρωπο
Μπορεί κάποιος να θεωρήσει την εξαφάνιση των ζώων ως την απόλυτη καταστροφή και κάποιος άλλος ως ένα σύμπτωμα της κρίσης που μαστίζει τον άνθρωπο αλλά όπως και να το δει κανείς, αυτό που συμβαίνει είναι επικίνδυνο. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο πλανήτης δολοφονείται ή αλλάζει πέρα από κάθε προηγούμενο. Η εξαφάνιση των ειδών και το κόστος για τον άνθρωπο είναι μέρος της ίδιας καταστροφής.
Ο άνθρωπος καταστρέφει τα δάση. Αυτό συμβάλλει στην άνοδο των θερμοκρασιών παγκοσμίως. Παράλληλα χρειαζόμαστε τη γη για τη γεωργία και τη βόσκηση των ζώων. Ως αποτέλεσμα, της καταστροφής των δασών, η γη δεν συγκρατεί πλέον το νερό όταν βρέχει κι έτσι υπάρχουν καταστροφικές πλημμύρες που καταστρέφουν τις καλλιέργειες και φέρνουν λιμούς.
Η παγκόσμια θερμοκρασία συνεχίζει να αυξάνεται. Έχει αυξηθεί κατά 1,2 ° C και ανεβαίνει. Η αύξησή της στους 2 ° C θα είναι σημείο καμπής και θα οδηγήσει σε περισσότερες εξαφανίσεις – ίσως της πολικής αρκούδας. Θα έχει επίσης σημαντικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη ζωή. Οι αρνητές της κλιματικής αλλαγής του σήμερα, θα είναι οι αρνητές του Ολοκαυτώματος, του αύριο, σημειώνει το New Statesman.
Από το 1950, ο παγκόσμιος πληθυσμός έχει τριπλασιαστεί. Το 2016, φτάσαμε στα 7,4 δισεκατομμύρια. Η χρήση της ενέργειας πενταπλασιάστηκε. Οι κρίσεις συνδέονται. Ο περιβαλλοντολόγος Τόνι Τζούνιπερ τονίζει: «Αυτό σημαίνει ότι και οι λύσεις συνδέονται. Πρόκειται για τις βιώσιμες οικονομίες. Αν συνεχίσουμε την οικονομική ανάπτυξη – επέκταση θα εξαντλήσουμε τα οικοσυστήματα και το έδαφος. Πρέπει να σταματήσουμε την εξαφάνιση των ειδών, να μειώσουμε τις εκπομπές του CO2 και να προστατέψουμε τα εδάφη».
Εν κατακλείδι
Οι επαΐοντες – ειδικοί – περιβαλλοντολόγοι και οι πολιτικές ελίτ μας λένε μέσα από μια αφυδατωμένη γενικόλογη ρητορική ψεύδους ότι φταίει έτσι γενικά ο άνθρωπος (λόγο της καταστροφικής του φύσης) για την μόλυνση και καταστροφή του περιβάλλοντος, φταίει έτσι γενικά ο άνθρωπος για την μόλυνση της γης, την καταστροφή των δασών, την ρύπανση του αέρα, των θαλασσών και τη διατάραξη της κλιματικής ισορροπίας. Φυσικά δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να αναπαράγουν την ναζιστική φαιδρότητα της συλλογικής ευθύνης, φταίμε όλοι, φταίω εγώ που γράφω, φταις εσύ που διαβάζεις, για τις αποφάσεις που πήραν – παίρνουν οι τεχνογραφειοκρατικές και πολιτικές ελίτ στην οικονομία και έχουν αντανάκλαση και επηρεάζουν την κοινωνική καθημερινή ζωή και το περιβάλλον .
Φταίνε έτσι γενικά οι άνθρωποι που χειραγωγήθηκαν από τους μηχανισμούς πλύσης εγκεφάλων στον καταναλωτισμό για να δουλέψει ή τονωθεί η οικονομία της προσφοράς και της ζήτηση, φταίνε οι άνθρωποι που παραπληροφορήθηκαν ή δεν πληροφορήθηκαν καθόλου για το περιβάλλον ώστε να πάρουν σωστές αποφάσεις. Εδώ ταιριάζει απόλυτα το απόφθεγμα που λέει, “αφού βγάλανε τα μάτια του ανθρώπου, τώρα τον κατηγορούν για τύφλωση”. Φυσικά όταν τους θέσουμε αυτά τα επιχειρήματα είναι τόσο συμφεροντολόγοι και ξεδιάντροποι υπερασπιστές των συμφερόντων των εργοδοτών – αφεντικών που τους χρηματοδοτούν, ώστε θα μας κατηγορήσουν συλλήβδην για λαϊκισμό.
Στην απανθρωπιά τους πρέπει να βροντοφωνάξουμε ότι: (2)
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΝΩ ΣΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ!
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ ΠΑΝΩ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΚΑΙ ΣΤΗ ΦΥΣΗ!
Το πολλά υποσχόμενο οικολογικό κίνημα – τουλάχιστον στις αρχές της δημιουργίας του – αφομοιώθηκε τόσο γρήγορα από το σύστημα με έναν πρωτοφανή χρονικά ρυθμό σε σχέση με άλλα κινήματα στην ιστορία και έχει γίνει συνώνυμο του εκλογισμού, πολιτικαντισμού και των αχρείων μη κυβερνητικών οργανώσεων (Μ.Κ.Ο). Επιβεβαιώνοντας τον θεμελιωτή της κοινωνικής οικολογίας Μάρεϊ Μπούκτσιν που πολλά χρόνια πριν μέσα από μια ανοικτή επιστολή στο παγκόσμιο οικολογικό κίνημα έλεγε ότι η οικολογία αν δεν είναι κοινωνική και ανατρεπτική κινδυνεύει να καταντήσει περιβαλλοντολογία ή το καλλυντικό του καπιταλισμού.
Το σύστημα θα επιδιώξει – ήδη επιδιώκει – να επιλύσει το οικολογικό ζήτημα σε βάρος του κοινωνικού προωθώντας τον οικοκαπιταλισμό, ή εκεί που θα επιδεινωθεί ακόμα περισσότερο η οικολογική κρίση θα επιβάλει «οικολογική δικτατορία» με την έννοια ότι θα παρθούν μέτρα και απαγορεύσεις για τους πολλούς και ασυδοσία για τις πολιτικές και οικονομικές ελίτ. Αυτό δεν πρέπει να το επιτρέψουμε κάνοντας γνωστό στον κόσμο, στην καταπιεσμένη – εκμεταλλευόμενη κοινωνία ότι:
Μια κοινωνία όπου κυριαρχείται από αλλοτριωμένες κοινωνικές – ταξικές σχέσεις που επιβάλει η εκάστοτε πολιτική-οικονομική ελίτ μέσω του κράτους (δηλαδή της «νομιμοποιημένης» δομικής βίας), μεταξύ εκμεταλλευτή και εκμεταλλευόμενου, διευθυντή και διευθυνόμενου, κυβερνήτη και κυβερνώμενου δεν θα είναι ποτέ αληθινά δίκαιη, ούτε θα είμαστε πραγματικά ελεύθεροι.
Μια κοινωνία διχαστικά πολωμένη μεταξύ φτώχειας και πλούτου, μεταξύ αυτών που δίνουν εντολές και αυτών που εκτελούν δεν θα είναι ποτέ οικολογικά ισορροπημένη, γιατί η κυριαρχία απέναντι στην φύση έχει τις ρίζες της στην κυριαρχία ανθρώπου από άνθρωπο. Η οικολογική ισορροπία προϋποθέτει την κοινωνική αρμονία.
«Η οικολογία, κατά τη γνώμη μου, σήμαινε πάντα κοινωνική οικολογία: την πεποίθηση, δηλαδή, ότι αυτή καθαυτή η έννοια τής κυριαρχίας πάνω στη φύση πηγάζει από την κυριαρχία του ανθρώπου πάνω στον άνθρωπο, πιο συγκεκριμένα: των γυναικών από τους άντρες, των νέων απ’ τους μεγάλους, της μιας φυλετικής ομάδας από μια άλλη, της κοινωνίας απ το κράτος, του ατόμου από τη γραφειοκρατία, καθώς και της μιας οικονομικής τάξης από μιαν άλλη ή ενός αποικιοκρατούμενου λαού από μιαν αποικιοκρατική δύναμη. Κατά τη γνώμη μου, η κοινωνική οικολογία πρέπει ν’ αρχίσει τον αγώνα της για την ελευθερία όχι μόνο στο εργοστάσιο αλλά και στην οικογένεια, όχι μόνο στην οικονομία αλλά και στην ανθρώπινη ψυχή, όχι μόνο στις υλικές αλλά και στις πνευματικές συνθήκες τής ζωής.» Μάρεϊ Μπούκτσιν
Τώρα που όλοι «πρασινίζουν», ακόμα και τ΄ αφεντικά, μένει πάντα επίκαιρο το σύνθημα που φωνάζουν οι αναρχικοί οικολόγοι από παλιά: Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΜΟΛΥΝΣΗΣ ΔΕΝ ΚΑΘΑΡΙΖΕΤΑΙ – ΑΝΑΤΡΕΠΕΤΑΙ, γι΄ αυτό … η αντίσταση στην εξαθλίωση και την εξόντωση της ζωής μας, η δημιουργία της «ουτοπικής» κοινωνίας, περνά μέσα από την εξέγερση και την ανατροπή της κεφαλαιο-κρατικής «κοινωνίας», διαφορετικά η οικολογία κινδυνεύει να γίνει (και έχει γίνει) επιστημονισμός και περιβαλλοντολογία ή αλλιώς το καλλυντικό του καπιταλισμού!
“… η γη δεν μας ανήκει, την έχουμε δανειστεί από τα παιδιά μας…και τα παιδιά μας από τα παιδιά των άλλων πλασμάτων, των ζώων … όταν το τελευταίο δέντρο καεί ο τελευταίος ποταμός μολυνθεί και πεθάνει το τελευταίο ψάρι, τότε ο λευκός άνθρωπος θα διαπιστώσει πως το χρυσάφι δεν τρώγεται …” ( Παλιά Ινδιάνικη προφητεία της φυλής Χόπι ) (3)
Προσθήκη: Α
Η αποψίλωση των δασών (ζούγκλας) του Αμαζονίου, της Ινδονησίας, του Βόρνεο και της Αφρικής για την καλλιέργεια φοινίκων και άλλων ειδών για λογαριασμό των πολυεθνικών εταιριών τροφίμων. Δεν καταστρέφει μόνο τους τελευταίους πνεύμονες οξυγόνου του πλανήτη, καταστρέφει τα ενδιαιτήματα χιλιάδων ζώων και ειδών, καταστρέφει και τις τελευταίες περιοχές άγριας και ελεύθερης ζωής στον πλανήτη.
Έτσι που σε λίγα χρόνια οι επόμενες γενιές των ανθρώπων θα βλέπουν τα ζώα από φωτογραφίες, ντοκιμαντέρ, ή σε αιχμαλωσία σε ζωολογικούς κήπους.
Δεν λεηλατείτε μόνο η φύση, δολοφονούνται άνθρωποι – ακτιβιστές για την υπεράσπιση της φύσης και των φυλών, Πεθαίνουν προστατεύοντας τη γη τους και το περιβάλλον
Έχουμε και εμείς ευθύνη για αυτή την καταστροφή, γιατί ως καταναλωτές δεχόμαστε άκριτα ότι μας προσφέρουν οι πολυεθνικές λχ φοινικέλαιο, καρυδέλαιο κλπ.
φυσικά αυτή η καταστροφή – λεηλασία της φύσης δεν συμβαίνει μόνο στις λεγόμενες υπο ανάπτυξη χώρες («τρίτο κόσμο» των είχαν ονομάσει), συμβαίνει και στον αναπτυγμένο κόσμο (λεγόμενο «πρώτο κόσμο») στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ, στην Ιαπωνία κλπ.
Ως προς αυτό το θέμα θα ασχοληθώ σε επόμενη ανάρτηση, και να μην ξεχνάμε και τα καθ΄ημάς Σκουριές κλπ.
Θα μπορούσα να αναρτήσω εκατοντάδες video για την λεηλασία της φύσης, περιορίζομαι -για αρχή- μόνο σε αυτά τα δυο.
ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ η καταστροφή της ζούγκλας για την καλλιέργεια Φοινίκων και την παραγωγή φοινικέλαιου έχει πάρει τρομακτικές διάστασης. Ένας Ουρακοτάγκος τα βάζει με μια μπουλντόζα προσπαθώντας να υπερασπιστεί το σπίτι του.
Ένας ουρακοτάγκος που προσπαθεί να σώσει το «σπίτι» του απαθανάτισε ο φακός του οργανισμού «Διεθνής Προστασία των Ζώων»
Το ζώο τα βάζει με μια μπουλντόζα που προσπαθεί να παραμερίσει ένα πεσμένο δέντρο, σε δάσος του Βόρνεο στην Ινδονησία.
«Αυτός ο απεγνωσμένος ουρακοτάγκος αναζητά καταφύγια από την καταστροφική δύναμη του μπουλντόζας, μιας μηχανής που έχει ήδη αποδεκατίσει τα πάντα γύρω του», δήλωσε εκπρόσωπος του οργανισμού.
Ο ουρακοτάγκος διεσώθη χωρίς κανένα τραυματισμό.
η καταστροφή των δασών για παραγωγή φοινικέλαιου στην Ινδονησία
*) Προσθήκη: Β
Η 4η Οκτωβρίου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Ζώων
Tο κείμενο της Διεθνούς Διακήρυξης των Δικαιωμάτων των Ζώων υιοθετήθηκε από τη Διεθνή Ένωση Δικαιωμάτων των Ζώων και άλλες οργανώσεις στα πλαίσια διεθνούς συνάντησης, με θέμα τα δικαιώματα των ζώων, η οποία έλαβε χώρα στο Λονδίνο το Σεπτέμβριο του 1977. Η Διακήρυξη υπογράφηκε στο Παρίσι τον Οκτώβριο του 1978.
Η Διεθνής Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Ζώων περιλαμβάνει 14 άρθρα τα οποία κατοχυρώνουν τα δικαιώματα των ζώων ως προς το σεβασμό του ανθρώπου στη ζωή και το θάνατό τους, τη φυσική αναπαραγωγή τους, τη φροντίδα τους, τις σωστές συνθήκες διαβίωσής τους, την προστασία τους, τη μη κακοποίηση ή θανάτωσή τους και τη μη εκμετάλλευσή τους για κερδοσκοπικούς ή πειραματικούς λόγους.
Πολλές είναι οι φορές που τα άρθρα αυτά καταπατούνται όπως στις περιπτώσεις εκμετάλλευσης και κακοποίησης των ζώων για σκοπούς ψυχαγωγίας (π.χ. σε τσίρκα, ζωολογικούς κήπους κ.τ.λ.), εξόντωσης τους για εμπορικούς κερδοσκοπικούς σκοπούς (π.χ.γούνες, αξεσουάρ, εντατική βιομηχανική εκτροφή κτλ.), καταπάτησης της ελευθερίας τους αναγκάζοντάς τα να διαμένουν σε κλουβιά ή σε μικρούς χώρους. Επίσης πολλά είναι τα ζώα που αφήνονται αδέσποτα στους δρόμους από τους ιδιοκτήτες τους, κινδυνεύοντας έτσι να πεθάνουν από την πείνα, από φόλες ή να τα κτυπήσει κάποιο αυτοκίνητο.
Ακόμα μεγάλος αριθμός ζώων σκοτώνονται κάθε χρόνο από κυνηγούς, από τη χρήση τους για πειραματισμούς καθώς επίσης και από την ανεξέλεγκτη ρύπανση του πλανήτη που προκαλείται από το σύστημα. Τα ζώα κατέχουν ένα μεγάλο κομμάτι της καθημερινότητάς μας, της καρδιάς μας αλλά και του οικοσυστήματος στο οποίο ζούμε, οπότε είναι υποχρέωση όλων μας να ευαισθητοποιηθούμε και να φροντίζουμε για την καλύτερη μεταχείριση, επιβίωση και προστασία τους. Η χλωρίδα και η πανίδα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ύπαρξης και της προκοπής όλων των όντων και του ανθρώπου. Είναι υποχρέωση αλλά και συμφέρον μας να τα διατηρήσουμε.
H Διεθνής Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Ζώων (1978)
Άρθρο 1
Όλα τα ζώα γεννιούνται με ίσα δικαιώματα στη ζωή και στη δυνατότητα ύπαρξης.
Άρθρο 2
1. Ο άνθρωπος οφείλει να σέβεται τη ζωή κάθε ζώου.
2. Ο άνθρωπος ανήκει στο ζωικό βασίλειο και δεν μπορεί να εξοντώνει ή να εκμεταλλεύεται τα άλλα είδη του ζωικού βασιλείου. Αντίθετα, οφείλει να χρησιμοποιεί τις γνώσεις για το καλό των ζώων.
3. Κάθε ζώο δικαιούται φροντίδας, προσοχής και προστασίας από τον άνθρωπο.
Άρθρο 3
1. Κανένα ζώο δεν πρέπει να υποβάλλεται σε κακομεταχείριση ή απάνθρωπη συμπεριφορά.
2. Αν η θανάτωση ενός ζώου θεωρηθεί υποχρεωτική πρέπει να γίνεις στιγμιαία, ανώδυνα και χωρίς καμιά πρόκληση αγωνίας του ζώου.
Άρθρο 4
1. Κάθε ζώο δικαιούται να ζήσει στο φυσικό του χώρο (γη, θάλασσα, αέρας) και να αναπαράγεται σύμφωνα με τους φυσικούς νόμους,
2. Η στέρηση ελευθερίας του ζώου ακόμη κι αν γίνεται για μορφωτικούς σκοπούς είναι αντίθετη προς τη διακήρυξη δικαιωμάτων αυτού.
Άρθρο 5
1. Κάθε ζώο που από παράδοση θεωρείται κατοικίδιο δικαιούται να ζήσει με το ρυθμό και τις συνθήκες ζωής και ελευθερίας που αντιστοιχούν στο είδος του. 2. Η διαφοροποίηση αυτών των συνθηκών από τον άνθρωπο έχει σκοπούς κερδοσκοπικούς και είναι αντίθετη προς τη διακήρυξη.
Άρθρο 6
1. Κάθε ζώο που αποτελεί σύντροφο του ανθρώπου έχει δικαίωμα διάρκειας ζωής ανάλογης με τη φυσική του μακροβιότητα.
2. Η εγκατάλειψη ενός ζώου θεωρείται πράξη απάνθρωπη και εξευτελιστική.
Άρθρο 7
Αναφορικά με τα ζώα που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον άνθρωπο, η διάρκεια και η ένταση δουλειάς πρέπει να είναι σε λογικά πλαίσια, η διατροφή τους ικανοποιητική και η ανάπαυσή τους υποχρεωτική.
Άρθρο 8
1. Οποιοσδήποτε πειραματισμός πάνω στα ζώα, ιατρικός, επιστημονικός, κλπ. Αντιτίθεται προς τα δικαιώματα των ζώων, εφόσον προκαλεί πόνο σωματικό ή ψυχικό.
2. Πρέπει να επιδιώκεται η αντικατάσταση του πειραματισμού πάνω στα ζώα από άλλες υπάρχουσες τεχνικές.
Άρθρο 9
Τα ζώα που εκτρέφονται για τη διατροφή του ανθρώπου πρέπει να στεγάζονται, να τρέφονται, να μετακινούνται και να θανατώνονται χωρίς πρόκληση πόνου και αγωνίας.
Άρθρο 10
1. Απαγορεύεται η εκμετάλλευση των ζώων για τη διασκέδαση των ανθρώπων. 2. Η έκθεση ζώου και τα θεάματα που χρησιμοποιούν ζώα αποτελούν καταστρατήγηση της αξιοπρέπειας και του σεβασμού προς τη ζωή του ζώου.
Άρθρο 11
Κάθε πράξη που χωρίς λόγο προκαλεί θάνατο ζώου είναι βιοκτονία, είναι έγκλημα απέναντι στη ζωή.
Άρθρο 12
1. Κάθε πράξη που προκαλεί θάνατο μεγάλου αριθμού άγριων ζώων αποτελεί «γενοκτονία», έγκλημα απέναντι στο είδος.
2. Η μόλυνση και οποιαδήποτε καταστροφή του φυσικού μας περιβάλλοντος οδηγούν στη γενοκτονία.
Άρθρο 13
1. Σεβασμός επιβάλλεται ακόμη και στο νεκρό ζώο.
2. Κάθε σκηνή βίας στην τηλεόραση και το σινεμά, με θύματα ζώα πρέπει να απαγορευτεί και μόνο οι σκηνές που έχουν σκοπό να ενημερώσουν για τα δικαιώματα των ζώων οφείλουν να προβάλλονται.
Άρθρο 14
1. Οι οργανισμοί προστασίας και προάσπισης των ζώων πρέπει να αντιπροσωπεύονται από κάθε κυβέρνηση.
2. Τα δικαιώματα του ζώου πρέπει να κατοχυρωθούν απ’ τους νόμους, όπως ακριβώς και τα δικαιώματα του ανθρώπου.
Διεθνής Ένωση Δικαιωμάτων των Ζώων, Παρίσι 1978
Σημειώσεις:
1) Το WWF έχει κηρύξει επείγουσα παγκόσμια έκκληση για να αποτρέψει την εξαφάνιση της μοναδικής Βακίτα. Παγκόσμια κινητοποίηση για τη σωτηρία της Βακίτα
Δείτε επίσης την λίστα με τα ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΑ ΕΙΔΗ της WWF
2) Ξαναφτιάχνοντας την κοινωνία
Ο λέων Σέσιλ η Μοσάντο και οι πολυεθνικές
3) Πάνω σε προφητεία των Χόπι βασίστηκε το κορυφαίο ντοκιμαντέρ «Koyaanisqatsi» που γυρίστηκε από το 1975 μέχρι το 1982 σε σκηνοθεσία του Γκόντφρεϊ Ρέτζιο, μουσική του Φίλιπ Γκλας και παραγωγή του Φράνσις Φορντ Κόπολα.
Autonomi Drasi 